Die ene over Ziektewet (1-2)

Dit blog, dit onderwerp, was een leegloop van alles wat in mijn hoofd zat over UWV. Het waren 7000 woorden. Heerlijk voor mijn verwerkingsproces. Teveel voor een blog. Dus ik besloot te schrappen én te splitsen. Dit is het deel waarin ik uitleg hoe de ziektewet een beetje werkt, omdat ik merk dat er best veel mensen eigenlijk geen idee hebben. Wat natuurlijk fijn is want dat betekent dat je er niets mee van doen hebt. Het is ook niet zo’n sexy onderwerp. Ik kan het ook niet sexy maken. Ik vond deze wetgeving al een gedrocht toen ik ermee werkte als re-integratiebegeleider en vind dat aan de andere kant van de tafel net zo.

Ken je de term zorgstaat of verzorgingsstaat?

Dat is Nederland. Wat wil zeggen dat de overheid verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn/welvaart van haar burgers. Echter is het niet zo dat je van meneer Schoof een zak geld krijgt en lekker ziek thuis kunt zitten.

Het is zo dat iedere werknemer/werkgever geld afdraagt aan een potje om deze zorg te bekostigen. Zeg maar, de sigaar uit eigen doos. Mezelf als voorbeeld nemend, ik werkte vanaf mijn 16^e fulltime. Ik heb dus goede Cubaanse sigaren in mijn doosje zitten – ja, ik besef hoe dit klinkt, zie je, toch nog een beetje sexy (als dit je ding is) – Sigarendozen worden met elkaar gedeeld. Dat maakt Nederland een zorgstaat. Wat een heel mooi iets is want niet ieder land is zo ingericht. Genoeg landen waar je niet tot aan je pensioen ziek kunt zijn en geld ontvangt. Sterker nog, genoeg landen die geen pensioen of AOW (alle afkortingen worden onderin benoemd) hebben.

Het is fijn dat er een wet omtrent ziekte bestaat

Alleen zou de invulling hiervan beter kunnen. De wet is tamelijk zwart wit en de mens is zoveel meer gekleurd. Het idee van deze wet is misschien wel mooi maar het systeem eromheen is ruk.

De wetgeving start met een ziekmelding bij de werkgever. Gevolgd door regelmatig contact tussen werkgever en werknemer. Duurt het ziek zijn langer dan wordt de bedrijfsarts ingeschakeld en dient er op de weken conform WVP actie ondernomen en gerapporteerd te worden.

In het eerste jaar geldt Spoor 1. Dan gaan de 3 personen zojuist genoemd kijken naar mogelijkheden bij de werkgever. Denk aan aangepast werk/tijden/ander werk binnen de organisatie. Na het eerste jaar gaat de zieke medewerker naar het UWV voor de eerstejaarsziektewet beoordeling.

In het tweede jaar geldt Spoor 2. Dan gaat iemand, behalve dat ie ziek is én aan het re-integreren is bij werkgever, ook solliciteren buiten de deur. Meestal huurt de werkgever hiervoor een re-integratiebureau in die helpt zoeken naar passend werk, cv op orde, sollicitatietraining, enzovoorts. Deze wetgeving houdt geen rekening met het ziektebeeld of omstandigheden. Deze wetgeving is ingericht met de gedachte: als het in het eerste jaar niet is gelukt met re-integreren bij werkgever dan zal dit in het tweede jaar vast ook niet lukken.

(Mocht het zijn dat iemand een tijdelijke arbeidsovereenkomst heeft dan loopt deze af van rechtswege en gaat ziek uit dienst. Dat mag. Dan zijn er nog verschillen tussen of een werkgever eigenrisicodrager is of niet).

Als re-integratie na 2 jaar is mislukt

Meestal omdat de persoon nog te ziek is, wordt de WIA aangevraagd bij het UWV. (Er kan een uitzondering zijn op de termijn van 2 jaar. Stel iemand is dusdanig beperkt in leven en werken dan kan ervoor worden gekozen een vervroegde WIA aanvraag te doen).

De verzekeringsarts van het UWV onderzoekt en bevraagt de zieke medewerker. Aan de hand hiervan vult hij de zogenoemde Functionelemogelijkhedenlijst in. Deze bestaat uit 6 rubrieken: persoonlijk-, sociaal- en fysiek functioneren, werkplekaanpassingen, statische houding en werktijden. Dan noteert hij het aantal uren en dagen dat iemand kan werken.

Dit gaat naar de arbeidsdeskundige, die bekijkt met een formule wat de mogelijkheden zijn. En die formule is zo verneukeratief, wat ik probeer zo goed mogelijk uit te leggen maar is zo krom dat ik het niet recht kan lullen.

Het gaat namelijk niet om hoe ziek/gezond/mogelijkheden iemand is of heeft maar hoeveel geld ie kan verdienen.

De arbeidsdeskundige stopt de gegevens uit die FML, het aantal werkbare uren opgegeven door verzekeringsarts, het verdiende jaarsalaris voordat iemand ziek werd en laatste functie in een systeem en daar komt dan de, let op, restverdiencapaciteit uitrollen.

Ik neem mezelf, een bankdirecteur en administratief medewerker als voorbeeld. Ik verdiende niet slecht. Best leuk eigenlijk. Maar een bankdirecteur verdiend meer. Hij heeft dezelfde klachten als ik. Doordat hij meer verdiende is zijn restverdiencapaciteit lager. Oftewel, hij knalt er financieel teveel op achteruit. Zoveel dat hij grotendeels of zelfs volledig arbeidsONgeschikt wordt verklaard. Dit geldt ook andersom. De administratief medewerker, met een lager salaris, met dezelfde klachten als de bankdirecteur en ik, heeft een hoger restverdiencapaciteit. Hij gaat er financieel minder hard op achteruit en wordt grotendeels of zelfs volledig arbeidsGEschikt verklaard.

Heb je al kortsluiting?

Dan zullen we het maar niet hebben over dat deze wet zorgt voor scheefgroei in onze mooie zorgstaat. Bijdraagt aan verschil tussen arm en rijk. En we zijn er nog niet.

De WIA aanvraag gaat tenslotte over of iemand wel of geen recht heeft op deze uitkering. Daarin zijn 3 opties:

Iemand is minimaal 80% arbeidsongeschikt met weinig tot geen kans op herstel. Hij mag wel 20% verdienen. Vrijwilligerswerk doen.
Iemand is deels arbeidsongeschikt, deels arbeidsgeschikt met kans op herstel. Deze optie is onderverdeeld in verschillende percentages met een minimum van 35% arbeidsongeschiktheid.
Iemand is 35% of minder arbeidsongeschikt en gaat zo snel mogelijk aan het werk.

Tegen al deze besluiten kan in bezwaar worden gegaan. Wat in iemands voordeel of nadeel kan werken.

De duur van de WW ligt aan hoeveel maanden iemand heeft gewerkt voordat ie ziek werd. De maximale duur is 24 maanden. Diezelfde duur geldt voor de WGA.

In die periode

wordt met een coach van het UWV, binnen de gestelde mogelijkheden, passend werk gezocht. Meestal wordt een re-integratiebureau ingeschakeld om in kaart de brengen hoe de mogelijkheden op papier zich verhouden tot de praktijk.

In deze periode zijn verschillende scenario’s mogelijk:

Iemand herstelt, vindt zijn (droom)baan en kan zich prima onderhouden.
Iemand is deels herstelt maar blijft een gedeelte WGA nodig hebben, dat kan tot aan het pensioen, zolang hij voor het arbeidsgeschikte deel werkt.
Het blijkt dat wat op papier was bedacht in praktijk niet mogelijk is. Men gaat terug naar de tekentafel en zijn er verschillende opties mogelijk want het kan zijn dat de verzekeringsarts/arbeidsdeskundige beoordelen dat iemand inderdaad verkeerd is beoordeeld. Of niet.

Indien wordt geacht dat iemand is hersteld, zijn ook weer formules bedacht. Het is niet dat je dan helemaal geen geld meer ontvangt. Maar het is wel erg karig. Dit wordt de vervolguitkering genoemd:

Bij 35 tot 45% arbeidsongeschikt = 28% van het minimumloon
Bij 45 tot 55% arbeidsongeschikt = 35% van het minimumloon
Bij 55 tot 65% arbeidsongeschikt = 42% van het minimumloon
Bij 65 tot 80% arbeidsongeschikt = 50,75% van het minimumloon

Deze wetgeving is nog uitgebreider en valt of staat met deadlines en een berg rapportages waar je spontaan depressief van wordt. Zeg maar, een soort targets, kpi’s, api’s, roi’s, bila’s, trila’s en nog meer van dat soort onzinnige onzin om het leven ingewikkelder te maken maar het klinkt zo interessant.

Ik veeg even tegen m’n klankschaal en ga met m’n blote voeten in het gras lopen.

Houdoe hè!

Afkortingenlijst op alfabetische volgorde

de AD = arbeidsdeskundige
het AD = arbeidsdeskundigrapport
AOW = Algemene Ouderdsomwet
FML = Functionelemogelijkhedenlijst
IVA = Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten
RVC = restverdiencapaciteit
VA = verzekeringsarts
UWV = Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
WIA = Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen
WGA = Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten
WW = Werkloosheidwet
WVP = Wet Verbetering Poortwachter
ZW = Ziektewet